Mantelzorgers zijn ontzettend waardevol voor onze samenleving. Ze ondersteunen en begeleiden de zorg voor naasten die chronisch ziek zijn en verlichten daarmee de druk op de zorgsector. Onderzoeks- en adviesbureau Ecorys voerde, op verzoek van MantelzorgNL, een onderzoek uit om te berekenen welk bedrag mantelzorgers “opvangen” voor de publieke of private zorgsector. En dat bedrag is hoog: het gaat om miljarden euro’s.
Er werd dit jaar al eerder een rapport gepubliceerd dat de maatschappelijke kosten en baten van de totale inzet van alle Nederlandse mantelzorgers in kaart bracht. Nu heeft MantelzorgNL aan Ecorys gevraagd om vast te stellen wat de “rekening” per gemeente bedraagt. Tijdens de webinar “De waarde van mantelzorg’” werden vorige week dinsdag de resultaten van de gemeenten Groningen en De Bilt gepresenteerd. In juli volgen de overige 350 Nederlandse gemeenten.
Het is de taak van gemeenten om mantelzorgers te waarderen en te ondersteunen. Vanuit de overheid krijgen ze daar via de Wmo geld voor. Echter, in veel gemeenten is er sprake van een tekort op het sociaal domein. Dit leidt ertoe dat veel gemeenten bezuinigen op mantelzorg. Dat is volgens MantelzorgNL een zeer slechte zaak die moet worden teruggedraaid, omdat mantelzorgers miljarden euro’s waard zijn.
Ter verduidelijking: de totale maatschappelijke kosten voor de inzet van alle mantelzorgers bedragen ongeveer 22 miljard euro. Dit bedrag is tot stand gekomen op basis van de waarde van de tijdinzet door mantelzorgers en aanvullende uitgaven die nodig zijn om zorg te kunnen verlenen (bijvoorbeeld reiskosten). Het effect van het verlenen van zorg op de (mentale) gezondheid van de mantelzorgers is niet berekend en meegenomen in de omvang van de totale maatschappelijke kosten. Toch geeft ruim 9 procent van de mantelzorgers aan overbelast te zijn. Dat zijn maar liefst 5 miljoen mensen. Wanneer zij allemaal vervangen moeten worden door de publieke of private zorgsector, gaat dat de overheid jaarlijks zo’n 32 tot 44 miljard euro kosten.
Ook Liesbeth Hoogendijk, bestuurder van MantelzorgNL, benadrukt het belang van de mantelzorgers: “Met de vertaling van het landelijke onderzoek naar gemeentelijk niveau wordt inzichtelijk welke enorme maatschappelijke bijdrage mantelzorgers leveren aan de lokale samenleving. Zij dragen bij aan een stevig en robuust sociaal domein. Dit onderzoek toont aan dat elke euro investering in het ondersteunen van mantelzorgers wordt terugverdiend.”
MantelzorgNL schat op basis van het onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) dat er in Groningen jaarlijks ruim 72 duizend mantelzorgers actief zijn. In totaal besteden zij gezamenlijk ongeveer 22 miljoen uur aan mantelzorgtaken. De waarde hiervan wordt door Ecorys geschat tussen de 207 en 341 miljoen euro per jaar. Tevens hebben zij meer dan 25 miljoen euro nodig om de benodigde zorg te kunnen verlenen. Denk hierbij aan reiskosten, materialen en zorgattributen. Mochten de mantelzorgers er in deze gemeente massaal mee stoppen, dan zou de zorg overgenomen moeten worden door publieke of private alternatieven en dat zou funest zijn voor de maatschappelijke kosten. Die zouden volgens Ecorys jaarlijks uitkomen tussen de 465 en 638 miljoen euro. Dit, terwijl de gemeente van de overheid, vanuit de Wmo, jaarlijks (slechts) 1,7 miljoen euro ontvangt voor de ondersteuning van mantelzorgers.
In de gemeente De Bilt zijn er 13 duizend mantelzorgers aan het werk. Samen besteden zij jaarlijks zo’n 3,9 miljoen uur aan mantelzorgtaken. De waarde van hun tijdinzet wordt geschat tussen de 36 en 60 miljoen euro per jaar. Daarbij komen nog de kosten die zij jaarlijks maken om de benodigde zorg aan hun naasten te kunnen verlenen. Dat komt neer op zo’n 4,5 miljoen euro. Als zij vervangen moeten worden door de publieke en private sector, dan kost dat tussen de 82 en 112 miljoen euro per jaar. MantelzorgNL geeft aan dat De Bilt jaarlijks 300 duizend euro van de overheid krijgt voor mantelzorgondersteuning.
Auteur: redactie